Ziektebeelden & Behandeling

Reuma omvat meer dan 100 verschillende aandoeningen van het bewegingsapparaat, welke niet door een trauma worden veroorzaakt. Grofweg kunnen deze aandoeningen worden onderverdeeld in ontstekingsreuma, artrose, jicht, osteoporose en weke-delenreuma.

Ontstekingsreuma

Reumatoïde artritis is een veelvoorkomende vorm van ontstekingreuma, een auto-immuunziekte waarbij het synovium (gewrichtsslijmvlies) betrokken is waardoor pijn en zwelling ontstaat. Een andere veelvoorkomende vorm van ontstekingsreuma zijn spondylarthropathieen zoals de ziekte van Bechterew, artritis psoriatica en aan inflammatoire darmziekte gerelateerde spondylartritis. Bij deze groep kan ontsteking van de gewrichten van het bekken en de wervelkolom uiteindelijk leiden tot verbening van de ligamenten en verstijving van de wervelkolom. Ook vallen de systemische auto-immuunziekten onder ontstekingsreuma. Deze groep omvat een gevarieerd aantal aandoeningen waaronder systemische lupus erythematodes (SLE), systemische sclerose en het syndroom van Sjögren. Bij systeemziekten bestaan ook vaak ontstekingen in andere organen (zoals nieren, longen, huid en slijmvliezen), waarvoor immunosuppressieve behandeling en multidisciplinaire nodig is.

Behandeling van ontstekingsreuma

De behandeling van artritis in het kader van een reumatische ziekte heeft de afgelopen 20 jaar een grote ontwikkeling doorgemaakt. Naast prostaglandinesynthetaseremmers (NSAIDs), schrijft de reumatoloog langwerkende antireumatische middelen (de zogenaamde disease-modifying antirheumatic drugs DMARDs) voor, welke zijn te verdelen in conventionele, biologische (biologicals) en klein moleculaire doelgerichte (targeted-synthetic) DMARDs. De conventionele DMARDs zijn de klassieke middelen zoals methotrexaat, hydroxychloroquine en sulfasalazine. Biologicals zijn geneesmiddelen die bestaan uit natuurlijke eiwitten en worden subcutaan of intraveneus. De laatste jaren zijn de klein moleculaire doelgerichte therapie (targeted-synthetic DMARDs, JAK remmers) op de markt gekomen, waarbij uiteindelijke meerdere cytokinen geremd worden die betrokken zijn in de ontsteking.

Artrose

Dit is de meest voorkomende vorm van reuma en wordt ook wel gewrichtsslijtage genoemd. Artrose komt het meest voor in de heup en in de knie, gevolgd door artrose in perifere lichaamsdelen zoals handen, voeten of in de wervelkolom. Er zijn momenteel nog geen geneesmiddelen die artrose kunnen remmen. Wel weten we tegenwoordig dat een gezonde leefstijl, het voorkomen van overgewicht en voldoende bewegen positieve effecten hebben op artrose.

Jicht

Jicht wordt veroorzaakt door een verhoogd urinezuur wat neerslaat in de vorm van urinezuurkristallen in gewrichten, waar het ontsteking geeft. De reumatoloog zal in de acute fase de diagnose stellen met behulp van een gewrichtspunctie en microscopisch onderzoek. Indien dit niet mogelijk is, kunnen beeldvormende technieken, zoals echografie, helpen bij het stellen van de diagnose. Een jichtaanval is goed te behandelen met colchicine, NSAIDs of prednison. In een rustigere fase worden vaak urinezuurverlagende middelen ingezet om een aanval in de toekomst te voorkomen.

Osteoporose

Bij een verminderde botdichtheid spreekt men van osteoporose, dit geeft een verhoogd risico op fracturen. Er zijn verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van osteoporose, waaronder vrouwelijk geslacht, roken, ondergewicht en postmenopauzale status, naast verschillende medicamenten en ziekten. Het fractuurrisico bepaalt ofdat een patient wordt behandeld voor osteoporose, wat mede door andere factoren wordt bepaald zoals het valrisico en de aanwezigheid van eerdere fracturen. Osteoporose wordt behandeld door botafbraak te remmen, maar in specifieke gevallen kunnen ook middelen die de botaanmaak stimuleren gegeven worden.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een aandoening waarbij patiënten chronisch pijn hebben in gewrichten, spieren en bindweefsel. Van ontsteking is geen sprake, de precieze oorzaak is onbekend. Patiënten hebben vaak ook last van vermoeidheid, concentratieproblemen en soms ook stemmingsklachten. De reumatoloog speelt een rol in de diagnosestelling. Begeleiding wordt vaak gedaan door health professionals zoals fysiotherapeuten en soms via een revalidatietraject.